مشهد اردهال ، کربلای ایران

 امام صادق(ع): هر کس برادرم علی را در دیار اردهال زیارت کند مانند کسی است که جدم سید الشهداء را در کربلا زیارت کرده باشد .
حریم حضرت سلطانعلی صفا دارد نسیم تربت او عطر کربلا دارد.

مشهد اردهال ، کربلای ایران
مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای : من به تمام امامزاده گان علاقمندم ، حضرت علی بن محمد الباقر (ع) که جای خود دارد .
علامه مجلسی ( بحار الانوار ج 6 ص 415 روایت 36 ) : حضرت علی ( ع) در خطبه ملاحم  بعد از جنگ جمل و هنگام خروج از بصره فرمودند : مردم در فتنه ها و کشتارهای آخرالزمان ، به کوهی که آن را « وراردهال » گویند پناه ببرند .
علامه مجلسی  ( بحار الانوار ج 60 ص 214 روایت 27 ) : از احمد بن خزرج بن سعد ، از برادر خود موسی بن خزرج که او گفت: من شنیدم از حضرت اباالحسن علی بن موسی الرضا ( ع ) که فرمودند : « نعم الموضع والاردهال سپس فرمودند: فالزم و تمسک به » آیا مکانی که به آن اردهال می گویند می شناسی ؟ گفتم بلی . حضرت فرمودند : به آنجا تمسک پیدا کن ، پس خوب موضعی است زمین اردهال . همچنین امام صادق ( ع ) این محل را همسنگ کربلا و...

خلاصه ای از شرح حال حضرت علی بن باقر(ع)
حضرت سلطانعلی (ع) فرزند بلافصل امام محمد باقر (ع) و برادر بزرگوار امام صادق (ع) ، و ابوالزوجه امام کاظم (ع) می باشند . در سال دوم هجری قمری مردم فین و چهل حصاران ( کاشان ) نماینده ای بنام عامر بن ناصر را همراه با هدایای زیاد و تعدادی افراد ، روانه مدینه منوره ساخته و از امام باقر (ع) تقاضای پیشوا و مُبلغ برای هدایت و راهنمایی نمودند . این گروه بعد از گذشت هفته ها در راه ، به خدمت امام باقر (ع) رسیده و امام (ع) از آنان استقبال گرمی نمودند و فرمودند :
به من اجازه دهید تا فردا ، با خدای خود در مورد تقاضای شما مشورت نمایم و آن حضرت ، جدش پیامبر (ص) را در خواب دیده که فرمودند : فرزندت علی را همراه این گروه نما ، ولی دیگر او را زنده درک نخواهی کرد و در آن منطقه به درجه رفیع شهادت نایل می آید . پس از آن امام باقر (ع) فرزندش سلطانعلی را مهیای سفر نموده و تا دروازه های مدینه این گروه را همراهی می نمایند .
هنگام ورود علی بن باقر (ع) به خطه کاشان حدود سه هزار نفر به استقبال آن حضرت آمده و گرداگرد شمع وجودش  جمع ، و مقدمش را گرامی داشتند .
آن حضرت به مدت سه سال در منطقه چهل حصاران ( فین و کاشان ) و منطقه اردهال ، به تبلیغ دین مبین اسلام مشغول و نماز جمعه را اقامت می نمودند .
( محل اقامه نماز جمعه آن حضرت در مسجد جامع کاشان ، واقع در میدان کهنه بوده است.
شناسنامه حضرت علی بن باقر (ع)
اسم : علی ( ابالحسن ، طاهر )
پدر : امام محمد باقر (ع)
مادر : ام ولد
همسر : ازدواج نموده اند ولی نام همسر ایشان مشخص نیست .
اولاد : احمد و فاطمه
تشریف فرمایی به ایران : حدود سال 113 هجری قمری
حاکم وقت : هشام بن عبداملک
تاریخ شهادت : 27 جمادی الثانی سال 116 هجری قمری
قاتل : ارقم شامی  ( لعنه الله علیه )
حوزه تبلیغ : چهل حصاران ( کاشان و فین ) و اردهال و بلاد قم
محل دفن : مشهد اردهال ( از توابع کاشان)
قتلگاه حضرت علی بن باقر (ع) میعادگاه عاشقان
در اسلام دو محل با نام قتلگاه داریم اوّل قتلگاه امام ، که قتلگاه امام حسین است در کربلا و دوم قتلگاه امامزاده که متعلق است به حضرت علی ابن محمد الباقر (ع) در اردهال .

قتلگاه آن حضرت از لحاظ جغرافیایی :

در امتداد همان کوهی است که در دامنه آن مرقد مطهر ایشان واقع شده و تقریباً ما بین زیارتگاه و روستای خاوه قرار دارد . از شیخ ابوسعید ، مروی است : از روزی که حضرت را در آن منطقه شهید کردند تا 50 سال بعد ، چون 27 جمادی الثانی می رسید ، آوای نوحه و گریه از دل هر سنگی برمی خواست و پس از آن مدت دیگر کسی آن صدا را نشنید . اکنون هزاران عاشق دلباخته اهل بیت عصمت و طهارت و ارادتمندان به حضرت علی بن باقر (ع) به قتلگاه آن حضرت مشرف و نماز خوانده و به حاجات مشروع خود می رسند .

مراسم شکوهمند قالیشویان اردهال
یکی از مشهودات تاریخ که هیچ شک و شبهه ای در آن وجود ندارد سنت قالیشویان است که همه ساله در دومین جمعه مهر ماه برگزار می گردد.
بیش از ده قرن است که اهالی فین علیا و سفلی و خاوه سنت قالی شویی را برپا داشته اند که این مراسم سنتی مذهبی ، یکی از مهمترین سنت های محلی تاریخی در ایران می باشد . آنچه در این مختصر می شود به عنوان فلسفه این کار اشاره کرد این است که :
وقتی حضرت را به شهادت رساندند ، این خبر برای مردمی که خبر شهادت مهمانی عزیز که خود بانی دعوت او بودند ، برایشان بسیار ناگوار بود ، چونان سیلی بنیان کن با چوب به طرف اردهال حرکت کرده وقتی به منطقه می رسند ، با بدن بی سر و غرق به خون حضرت علی بن باقر (ع) روبرو می شوند .
بدن مطهر را در چشمه آبی که هم اکنون نیز موجود است شستشو داده و در بین قالی گذاشته و به حالت چوب به دست و حسین حسین گویان ، بدن را تشییع و به محلی که خود حضرت سفارش کرده بود برده و دفن می کنند .
بر این اساس این سنت را همه ساله در سالگرد شهادت حضرت تکرار می کنند که هم تجدید عهد و پیمان با اهل بیت است و هم اجرا کننده مراسمی هستند که از افتخارات اجدادشان می باشد که خود را موظف به ادای آن می بینند .
کیفیت برگزاری تنها مراسم مذهبی به تاریخ هجری شمسی ( مراسم قالیشویان)
ابتدا مراسم را با تلاوت آیاتی از قرآن شروع و پس از مدیحه سرایی و نوحه خوانی و سینه زنی ، مردم فین کاشان چوب به دست و حسین حسین گویان ، به طرف صفه صفا و درب ورودی حرم مطهر سراسیمه می دوند و قالی را از مردم عزدار خاوه تحویل گرفته و با همان حالت مضطرب و حسین حسین گویان به جلو می دوند و مقداری به عقب بر می گردند مانند این که از جنازه محافظت می کنند به طوری که کسی را قدرت نزدیک شدن به آنان نیست . با همان کیفیت قالی را به طرف چشمه آبی که روبروی حرم شاهزاده حسین (ع) در باریکرسف قرار دارد برده و قالی را می شویند و به همین ترتیب بر می گردند و در ایوان صحن فینی ها قالی را به مردم خاوه تحویل می دهند .
(لازم به توضیح است که قالی نماد جنازه حضرت علی بن باقر (ع) می باشد).
و بدین ترتیب مراسم پایان می پذیرد .
قبور دیگر امامزادگان در منطقه اردهال :
در جوار قبر مطهر حضرت علی بن باقر (ع) قبور جماعتی از امامزادگان وجود دارد که اسامی آنان در کتاب نور باهر تألیف آیت الله حاج شیخ محمد باقر مرندی آمده که عبارتند از :
1. اسماعیل بن اسحاق بن الکاظم (ع)
2. همسر اسماعیل ، حکیمه خاتون ، ام عبدالله
3. عبدالله بن اسماعیل بن اسحاق بن الکاظم (ع)
4. عبدالوهاب بن اسماعیل بن اسحاق بن الکاظم (ع)
5. قاسم بن اسماعیل بن اسحاق بن الکاظم (ع)
6. کمال الدین الامیر شمس الدین و ینتهی نسبه الی علی بن باقر (ع)
7. شاهزاده حسین بن علی بن الحسین (ع)
8. شاهزاده زید بن امام علی النقی (ع)

سردابه اعجاب انگیز :
وقتی از پله های صحن بالا می رویم در ابتدای ورود به صفه صفا ، یک راهرو بوده که الان سنگ کاری و پوشبده شده است . این راهرو در زاویه ضلع شرقی ایوان قرار دارد که سردابه در منتهی الیه آن قرار دارد و تا به حال دو مرتبه بازگشایی شده است :
مرتبه اول : مرحوم اعتضادالدوله پسر سپه سالار ایران و داماد ناصرالدین شاه قاجار و حکمران قم در سال 1313 هجری قمری ، برای زیارت سردابه در محل مدفن حضرت سلطانعلی آمد و تقاضا کرد که او را به محل مشرف نمایند ، وی در محل با اجساد طیب و طاهر روبرو گشته و حال رقت باری به ایشان دست داد . به گفته وی روی گونه بعضی از اجساد ، آثار خون مشاهده نمودم .
مرتبه دوم : بنابر آنچه در کتاب نور باهر آمده است به تقاضای حضرت آیت الله مرعشی نجفی در سال 1341 ه .ش که برای زیارت مشرف شده و دستور دادند درب سردابه را باز نمایند ، سردابه ای به طول و عرض سه متر در شش متر و عمق سه و نیم متر و داخل سردابه حدود یکصد تخته تابوت ، که به صورت چند ردیف ، سه تا سه تا روی هم چیده شده و تابوت ها باز و بدن ها تازه و سالم به چشم آمده است.

عناصر مشترک و مشابه حماسه اردهال و حماسه کربلا
حماسه اردهال :
- نامه نوشتن فینی ها به امام باقر (ع) و فرستادن آن نامه با دو پیک
- بر افراشتن خیمه در صحرای اردهال
- شهادت حضرت در روز دهم پاییز
- نماز خواندن حضرت پیش از شهادت
- بریدن سر حضرت و فرستادن آن به دارالسلطنه قزوین
- دفن سر حضرت در قزوین یا در کنار بدنش در اردهال
- خاک سپاری پیکر حضرت سه روز پس از شهادت
- حمل پیکر حضرت با قالی
- خونخواهی کردن فینی ها و خاوه ای ها و کشتن قاتلان حضرت و یارانش
- نشانه گذاری روی قبر حضرت علی ابن الباقر (ع) به دست عموزاده اش غیاث الدین
- گرد آمدن فینی ها با چوب و چماق و بیل و بر پا کردن مراسم سالگرد شهادت حضرت علی ابن امام محمد باقر (ع)
حماسه کربلا :
- نامه نوشتن کوفیان به امام حسین (ع ) و فرستادن آن نامه با دو پیک
- برافراشتن خیمه در صحرای کربلا
- شهادت امام حسین (ع) در روز دهم محرم
- نماز خواندن امام حسین (ع) پیش از شهادت
- بریدن سر امام و فرستادن آن به دار الخلافه یزید
- دفن سر امام در دمشق یا در کنار بدنش درکربلا
- خاک سپاری پیکر امام سه روز بعد از شهادت
- حمل پیکر امام با بوریا
- خونخواهی کردن کوفیان و کشتن قاتلان امام و یارانش
- نشانه گذاری روی قبر امام حسین به دست امام زین العابدین
- گرد آمدن مردم بنی اسد با بیل و کلنگ در کربلا و برپا کردن مراسم سالگرد امام حسین (ع ) در ایام محرم و صفر